Refranes populares de Galicia - Refranes y dichos populares en español

Los mejores refranes populares de Galicia y sobre los gallegos.

Nunca choveu que non escampara.
A Coruña no é Coruña, si non un puerto de mar, onde navega meu Pepe, onde pode navegar.
Tanto ten Xan coma Perillán.
Miña Virxe d’os Milagros, ¡qué che foron levantar! ¡Que tinas un home morto debaixo d’o ten altar!
Mentras falas non comes.
Grou, ¿quén te viu e te deixou?
Polas vésperas sácanse os días festivos.
En Untes bebe e non preguntes.
Nunca choveu que non escampara.
Santo Xoán d’Arruxo, déalle salú ó raposo, os gatois de Maldonado rabuñáronll’ o pescozo.
Auga de outono, mata ao seu dono.
Rubias á Franqueira, vellas á borralleira; rubias ó mar, vellas a sollar.
Non hai pouco que non chegue nin moito que non se acabe.
Marzo marzán, pola mañán cara de risa e pola tarde cara de can.
Morra o gato, morra farto.
Condo chove y neva, ou fay carapella, probe de veya que tá na portella, con sete neníos y una sola mantella.
Amiguiños, si, pero a vaquiña polo que vale.
Cambiarás de muiñeiro pero de ladrón non.
Auga en marzo, pan todo o ano.
Bestas en pelo, hai en Monterroso.
Xente nova e leña verde todo é fume.
Esta aldeiña de Cambre, moito viva que-n-a honra, de maná, por autr’o souto en busca de boa sombra.
Por San Xoán a sardiña molla o pan.
Adiós as ostras d’o Burgo, e as ostras d’o Pasaxe, a Virxe de Pastoriza nos dé a todos bo viaxe.
O que garda sempre ten.
Cando chove e quenta o sol, anda o demo por Ferrol.
Sae máis caro a salsa có peixe.
Pasando a Peregrina, inverno encima.
Outra vaca no millo.
Cando chove en febreiro todo o ano é temporeiro.
A todo porco lle chega o seu San Martiño.
Mexan por nós e hai que dicir que chove.
As rapaciñas d’a Arzúa, eu direi quen elas son; collen seu pai po-las barbas, ‘Anda por eiqui, castrón’.
O logariño d’Esqueira, pequeniño e ben visoso; o que nel tomar amores pódese chamar dichoso.
Ouen pasóu a Marola pasóu a mar toda.
Hombre de Lugo, mujer de Betanzos y can de Villalba, para molerlos.
Nosa señora de Abades, ¿qué ha de dar os seos romeiros? agüiña d’a sua fonte, sombra d’os seus castañeiros.
O que non ten fortuna párelle a porca no maio e a muller na seitura.
Os de Curtis mataron un burro, os de Teixeiro comérono crudo, i-os de Fisteus mandaron recado, que lles gardaran a punta do rabo.
O Santo Cristo d’Ourense, arrodeado d’outeiriños, estaría entre calvarios se foran cruces os pinos.
Tú pensas que o pínfano é gaita pro eche un ferrón que toca.
O primeiro ano bico con bico, o segundo cu con cu, e o terceiro ¿que trouxeche tu?
Por San Xoán a sardiña molla o pan.
Tóquenll’as caroucoeiras a quen diga Moreiras.
Cada labrego sabe onde garda os bois.
Morra o gato, morra farto.
Sempre a un lle cadróu bailar oa máis fea e pagar a música e a peza máis larga e onde o vexan todos.
Adiós, Castro de Caldelas, ventanas e corredores; au qu’eres frío d’os aires, eres quente d’os amores.
Xaneiro xiadeiro, marzo espigardo, abril chuviñoso, un maio pardo i un san Juan claro, vale máis este ano que as mulas i o carro.
Leste na ría, norte na costa.
Se os burros ornean moito, non saldrás enxoito.
Meu santo San Benitiño, feito de pau de carballo; como parco n’o fuciño, dame forza n’o carallo.
Elas de Laiño son, collen o junco ñas brañas vano á vender á Padrón.
Aldea de Santa Cristina, aldea que de todo ten, boa mazán, boa pera e boas mozas tamén.
Cando corre o nublao para o Cebreiro, colle a capa e o sombreiro; corre o nublao para o mar, colle o malle e vai mallar.
Si en xulio non vén treboada, haberá mala anada.
San Benitiño de Cova de Lobo, hed ‘ir alá, miña nai, si non, morro.
Ventos nas illas Ons, malos son.
Nenas de Castro-Lodeiro, deijá pasa-l-as d’Ulla, con ferreiñas e pandeiro.
Hay de todo n’a Mariña, a mazá e mai l-a pera, hay de todo n’a Mariña, tamen hay a bona neña.
¿Onde irás, boi, que non ares? A Casares.
Febreiriño corto cos seus vinteoito, o que ben contou vintenove lle atopou, se durara outros catro non quedaba can nin gato.
En maio aínda a vella queima o tallo, aínda que sea de carballo.
Cando a Curota ten capela, adiviña vendaval.
Os villaos caldelaos, desque non ten que comer lamben as maos.
O cantar d’o arrieiro eche un cantar moi baixiño; cando canta en Ribadavia resona n’o Carballino.
Dica san Martiño pan e viño e de san Martiño pa diante fame e frío.
Marzo ventoso, abril chuvioso, maio louro, san Juan claro valen máis que o boi e o carro.
Cando a semana está de polos non sirve lava-la camisa.
A vida dun can é tres anos cuzo, tres anos can e tres anos melandrán.

VER LIBRO

Más refranes populares de Galicia

A porta do rezador non poñas o trigo ó sol, e do que non reza nada nin trigo nin cebada.
Os do Castelo mataron un burro, os do Caramiñal comérono crudo, os de Palmeira izaron bandeira, para comerse a tripa cagueira.
Sempre o forno lle chamou ó mulín queimado sendo el o máis abrasado.
O que pra pobre tá apuntado tanto lle ten traballar como estar deitado.
O cura de Corme é xastre, o de Malpica é mariñeiro, o de Pazos, labrador e o de Cesullas, gaiteiro.
Vaiche n-a misa en Conxo.
Tabaco, vino e muller botan un home a perder.
Quen moito escolle mal acerta.
Auga a ferver, percebes botar, auga a ferver, percebes sacar.
Lugo ten color d’aceiro; Pontevedra, de coral; Ourense de limoeiro, y a Coruña de cristal.
No compres mula en Orense, ni en Rioseco paño, ni mujer en Villalón, ni amigos en Villalpando… La mula te saldrá falsa, el paño te saldrá malo, la mujer no será buena y los amigos, contrarios.
Mientras Vigo trabaja, Pontevedra duerme, Santiago reza y La Coruña se divierte.
Hasta el 40 de mayo no te quites el sayo, y si eres de Lugo, hasta el 30 de julio.
Las señoritas d’o Barco dicen que no levan pulgas; e debaixo de las senaguas levanlas como garduñas.
Si vén o aire de Portomarín, auga na cara.
Encarnao pa Burón, sol a trompón, por la tarde sí, de mañana non.
Non te cases n-a Coruña nin tampouco n-o Ferrol; mira que che han de poner as armas d’o caracol.
El Miño pone la fama y el Sil el agua.
En Betanzos y en Orense ha de existir el suspense.
Pontevedra e boa vila ninguen a ve que n’o diga.
Non hai pouco que non chegue nin moito que non se acabe.
Corren as nubes para Lugo, auga no puño.
Xente nova, leña verde, todo é fume.
Vivir na Coruña que bonito é, andar de parranda e dormir de pé.
Cando fores a Nocelo, leva o pan n-o capelo.
E Viana boa vila, y-a Rúa bon lugar, con Barco de Valdeorras non se poden comparar.
Os d’a Lama: xanta e vaite.
Moitas veces vai o xarro á fonte e dunha vez rompe.
¡Pontevedra! ¡Pontevedra! Si o rey te vira non te dexa.
O que fai un cesto fai un cento dándolle bringas e tempo.
Viva Lugo, porque tiene una muralla famosa, un consistorio bonito y una catedral preciosa.
Si me deran a escoller, eu non sei qu’escolleria: si entrar n’a Cruña de noite o entrar n’o ceo de día.
Pra cagar con esmero e non ensuciar o retrete, hai que poñer o ojete enfrente do agujeiro.
A chuvia en Santiagho trae o millo ó aghro.
Tres cosas hay en Orense que no las hay en España: el Santo Cristo, la Puente y la Burga hirviendo el agua.
Veso Cangas, veso Vigo; tamén veso Redondela; veso o ponte de San Payo, camiño da miña terra.
Encarnao pa Lugo, sol seguro; encarnao pa Valencia, agua en sentencia.
A San Andrés de Teixido el que no va de vivo, va de muerto.
Corren as nubes para Ourense: sol que nos quente.
O que queira patacas en maio que as bote no San Paio.
O carballo de Galleiro, heino de mandar cortar; cuando vou pra Redondela, quítame a vista do mar.
O cura de Paradela, ten una besta rabela; todo-los qu’aquí non canten levan o camiño d’ela.
En Taboada, mucha moza y mal guardada.
A curuxa no ameixón, mortandá ou tempo bon.
A playa de Pauxón a roncar, bó tempo vay a entrar.
Os fillos da miña filla meus netiños son e os fillos do meu fillo ou serán ou non.
Aire de Carnota, nin bo viño nin boa bota.
Se vas pra Camba, leva o pan n-a manga.
Meu divino San Andrés, meu divino Santo bou, pediuche un rapaz bonito e trasme un papalaison.
En Ares hai boas mozas, en Mugardos, a flor de elas, en Chanteiro, refugallo, en Cervás, todas son vellas.
Marzo marzola, trebón e raiola.
Fartura en Ventosela, fame n-a terra.
Cando Barbanza ten touca, ou moita chuvia ou pouca.
Aire sarriao ou moita chuvia ou nin un grao.
Nosa Señora de Sada ala vai pol-a ribeira collendo conchiñas brancas, metendo-as n’a faltriqueira.
Todos somos galegos menos o capitán que é de Muros.
Ceo ovellado, ós tres días mollado.
Merlín, buen agua y gente ruin.
O carballo de Galleiro, heino de mandar cortar; cuando vou pra Redondela, quítame a vista do mar.
En noviembre cume o vende e que non sea tanto o vender que non deixes de comer.
Si marzo requicha o rabo, non queda ovella viva nin pastor azamarrado.
Encargos sin diñeiro, chegan a Sigüeiro.
A santa Catalina trae a neve na cestiña e o santo Millán trae a neve no pan.
Aunque che son das marinas, d’as Marinas de Beíanzos; aunque che son d’as Marinas, non che vendo garabanzos.
Panadeiriñas de Cea, ben sabedes amasar; ben sabedes coller sona co voso panadeirar.
As garelas de Betanzos, aquetas d’o abanico, levan un gato n-a cesta.
O subila e ó baixala a costina de Cañedo; o subila e o baixala perdiu a cinta d’o pelo.
E xa veredes como, onde non xiou no primeiro mes, pode, contra os ditos, chover tres.
Baixo d’o ponte d’Ourense hai un marco con letriñas, que po-l-a groria de Curros manda velar ás ondiñas.
O cura de Valcarria, ten doce nenas, faladas; tres Marías, tres Antonas, tres Anas e tres Xulianas.
Frebeiro, fervoso.
Vale mais un mal arranxo ca un bó preito.
Tanto dura a mala veciña coma a neve ferbeiriña.
O cura de San Román, non ten camisa lavada. ¡Oh señor cura de Cerbo, veintecinco n-a colada!
Rio Miño, voy calcediño, e no espertes o meu neniño.
Rapazas de Vilanova, ben vos podedes gabar, que non hay Virxe n-o mundo com’a Virxe d’o Cristal.
Desde Maside a Dacón, de Dacón o Carballiño, chegas en catu zancadas s’un non para n’o camino.
A Virxe de Cerca vaise, o cabildo vay con ela; panadeiñas d’a prasa, vinde a despedirvos d’ela.
Monterrey ten un castillo; Verin, aguas minerales; hai-che rapazas bonitas, e hai-che muy bos capitales.
Villalba, corral de vacas, Vilanova de cabritos; Mondoñedo de embusteros ¡qué tres pueblos tan bonitos!
Viño d’o Pereiro, mexadeiro; San Salvador, algo millor; Tibiás, pra po-las mañás; Castadón, sí ou non; Lamela, purrela; Cachamuiña, purreliña; Ceboliño, nin auga nin viño.
Terra por terra, Barzamedera; millor por millor, valle de Miñor.
O que sea meu amigo verdadeiro, véñame a ver o vinte de xaneiro, dixo o santo do Picosagro.
Néboa en Padrón, sinal de cerrazón.
Abriles bos e bos fidalgos, andan escasos.
Madre de Dios de Chanteiro, deano-lo vento en popa, que somos os mugardeses, levamol-a vela rota.
Toquenll’as caroncoeiras a quen diga de Moreiras.
De Puga, quien pudiere, emprenda la fuga.
Se queres bon banastro, corta os bimbios en marzo.
As xeadas de xaneiro comen máis que Madrid e Toledo.
Amiguiños, si, pero a vaquiña polo que vale.
Con norte fuerte ronca a Lanzada, pronto virá a recalmada.
Por onde se vaia a ola que se vaia a tapadeira.
Entre Loiro e Bentraces patacas novas.
Os que dormen no mesmo colchón vólvense da mesma condición.
Arco da vella á mañanciña, prepara a capotiña.
Se o traballo é salú que traballen os enfermos.
Monelos e Palavéa, Vilaboa e mais Carral, que son os catro partidos d’a pedra fundamental.
Vai a nebra para o Cebreiro, colle a capa e o sombreiro; van as nebras para o Carballal, colle o mallo e vai mallar.
Becerreiros de Brión, racheiros de Santomé, capatoxas de Trasmonte, do demo mentira é.
O que non se vai en lágrimas vaise en suspiros.
Sol do color do luar, ou chover ou nevar.
As mininas de Boel, ponen o pé n-auga crara non se lle quere avolver.
Miña Virxe d’Aguas Santas, ten n’as calleras na fonte, para beber os romeiros, que vén casados do monte.
O que a túa muller non poida saber, non o debes facer.
Nieblas a Miranda, nordés de banda.
Santa Cristina, nin boa vaca, nin boa veciña ou cante que Aldeíña de Santa Cristina, aldea de poucos homes e os pouquiños que quedan chámanlle remendafoles.
Nin caza a beira do río nin viña ó pé do camiño.
O gaitero de Bioño malo costado o mate, que non quer toca-la gaita sin tomar o chiculate.
Na semana de Ramos lava os teus panos, ca na de Pasión ou poderás ou non.
Entre pais e fillos non métas os fuciños.
Pitas xuntas, señal de tempo trocado.
Por Pascuas de Resurrección tres cousas non teñen sazón: sardiñas saladas, castañas asadas e predicación.

Estos son algunos de los refranes populares de Galicia. ¿Puede aportar alguno nuevo? Anímese y publique un comentario en la entrada. Si quiere acceder a más refranes populares, le recomiendo estas colecciones:

VER LIBRO